Gemeenschapsregels

• Jongeren ertoe aanzetten om zich te bemoeien met het opstellen van gemeenschapsregels en -overeenkomsten
• Jongeren ertoe aanzetten om democratische en participatiestrategieën te bedenken voor het opstellen van regels en om in actie te komen en conflicten op te lossen
• Jongeren helpen om zich te identificeren met gemeenschapsregels en zo hun betrokkenheid en verantwoordelijkheid te vergroten

Geschikt voor gebruik in diverse groepen

Stap 1:

Begin met een brainstormsessie over de regels:

Welke regels zijn er? Waar zijn ze voor bedoeld? Kunnen alleen overheidsinstanties regels opstellen? Moeten overheidsinstanties zich houden aan de regels die ze opstellen? Kunnen mensen die geen bestuursfunctie hebben regels opstellen? Wat kun je doen om regels op te stellen? Voor welke zaken zijn er allemaal regels gemaakt (school, familie, etc.)? Welke regels bevallen je het minst? 

Laat ze nadenken over jullie organisatie en vertegenwoordigers (bijv. leerlingen, docenten, administratief personeel, stafmedewerkers, families, etc.).

Stap 2:

Maak een presentatie van wetten of regels die betrekking hebben op rechten en plichten op het gebied van jullie organisatie (kijk bijvoorbeeld naar wat voor wetgeving er is op gebied van onderwijs in jullie land). Ga vooral in op aspecten die gerelateerd zijn aan gemeenschapszin en vraag de studenten om voorbeelden te geven van situaties die ze hebben meegemaakt of waar ze over hebben gehoord waarin de wetgeving niet is toegepast en welke straf daarvoor is opgelegd. Vraag de deelnemers wat ze van de regels vinden en of ze vinden dat er bepaalde aspecten ontbreken (zo ja, noteer die dan op het bord). Probeer voorbeelden aan te dragen die mogelijk van invloed zijn (geweest) op deze groep (bijv.: stakingen of demonstraties voor leerlingen jonger dan 18) en de wetgeving die eraan gerelateerd is.

Benadruk dat deze regels gelden voor alle instellingen en personen die op hetzelfde gebied werkzaam zijn (bijv. landelijke onderwijswetgeving of gemeenschapsregels van jullie instelling). Benadruk ook dat het noodzakelijk is om van alle regels op de hoogte te zijn. Leg verder uit dat het belangrijk is dat we ons aan die regels die het algemeen belang dienen houden. 

De behoefte om te praten over mechanismes en tools om regels mee te kunnen veranderen zou naar voren kunnen komen. Dit kan worden besproken in een volgende sessie (bijv. hoe kunnen jongeren toch participeren als ze het niet eens zijn met sommige regels).

Stap 3:

Laat de deelnemers hun eigen gemeenschapsregels opstellen op basis van de normen die ze al hebben vastgesteld in de vorige stap. Maak subgroepjes (max. 6-7 personen) en vraag ze om een lijst in twee kolommen te maken van alledaagse conflictsituaties (e.g. hoon/disrespect, iemand in de rede vallen, etc.). In de eerste kolom zetten ze de gemeenschapsregels die door de groep zijn voorgesteld en in de tweede kolom zetten ze corrigerende maatregelen die kunnen worden genomen tegen mensen die zich niet aan deze regels houden. Om ervoor te zorgen dat iedereen actief meedoet, vraagt u iedere deelnemer om een regel op te stellen in zijn/haar subgroep je en laat u ze allemaal corrigerende maatregelen opstellen.

Schrijf een voorbeeld op het bord:

 Vereisten bij het opstellen van de regels:

• De relaties tussen en rechten van alle deelnemers aan de workshop of alle leerlingen van de school voor ogen houden
• Iedereen moet het eens zijn met de regels

Stap 4:

Discussieer over de regels die de subgroepen hebben opgesteld en maak een definitieve lijst van de regels waarmee iedereen het eens is. Feliciteer de groep met het bereiken van de consensus en praat na over de moeilijkheden waar ze tegenaan zijn gelopen in deze oefening. De regels die zijn opgesteld, moeten voor iedereen zichtbaar worden geplaatst (plak de lijst bijvoorbeeld op karton, zet ‘m in een blog, of in het sociale netwerk van de groep, etc.). Ook moeten de regels worden ondertekend door alle groepsleden om hun commitment te vergroten.

Bord, papier, pen, karton, stiften

Groepsdiscussie

·         Begeleid de jongeren in het proces van het zich kunnen identificeren met en het opstellen van de regels. Zorg ervoor dat alle deelnemers hun zegje kunnen doen en hun mening kunnen geven over de formulering van de regels

·         Indien de regels die de groep voorstelt in tegenspraak zijn met de regels van jullie organisatie/school, laat de groep dan in een andere sessie aan de slag gaan met de bestaande mechanismes en tools om de betreffende regels aan te passen

Storni C., Carpentieri Y., Alonso E. (n.a.). Normas de Convivencia en el aula. Ministerio de Educación y Deportes de la Nación: Argentina