Een voorbeeld nemen aan Nelson Mandela

·         Deelnemers laten onderzoeken welke bijdragen vredestichters hebben geleverd aan het oplossen van conflicten en het overwinnen van haat

·         Deelnemers aanmoedigen om de oorsprong van een conflict of onenigheid te onderzoeken vanuit het perspectief van een leider en geweldloze oplossingen te vinden op wereldwijd niveau

·         Deelnemers uitnodigen om zichzelf te bevragen over morele argumenten voor en tegen het gebruik van geweld en om hun eigen inzicht in een conflict en de mogelijke gevolgen ervan af te wegen met het oog op de hele wereld

·         De kwaliteiten en de functie van een goede leider in kaart brengen

Geschikt voor gebruik in zeer verschillende groepen, maar waarschijnlijk vooral relevant voor tieners en jongeren (m/v).

Stap 1:

De begeleider leest de toespraak van Nelson Mandela voor aan de groep en vraagt hen hun eerste reactie te geven. Breng een korte discussie op gang door vragen te stellen als:  Welke boodschap klinkt er in de tekst door? Is het onderwerp en het taalgebruik (de toespraak gaat over de apartheid in Zuid-Afrika) relevant voor de huidige samenleving? Kun je voorbeelden noemen van situaties waarin de toespraak nu ook nog van toepassing kan zijn?

Stap 2:

Laat de deelnemers zich voorstellen dat ze leider in een vrije wereld zijn en laat ze hun eigen versie van een toespraak schrijven (individueel), die weergeeft welke waarden onderdeel zouden moeten zijn van de hedendaagse maatschappij, vooral als het gaat om zaken die relevant zijn voor jongeren. Dit deel van de oefening duurt maar kort; iedere deelnemer schrijft snel wat zinnen op die zijn idealen samenvat.

Stap 3:

Vervolgens deelt iedere deelnemers in kleine werkgroepjes zijn toespraak met de rest van de groep en samen praten ze over de waarden die ze het belangrijkst vinden. De bedoeling is dat ze discussiëren over hun ideeën en gevoelens over de rol die geweld speelt in wereldconflicten en dat ze ook praten over  andere maatschappelijke en politieke thema’s die wereldwijd spelen. Instrueer de groep daarna aandachtsgebieden aan te wijzen die ze prioriteit willen geven en laat ze hierover een groepstoespraak opstellen.

Stap 4:

Ieder groepje nomineert een groepslid dat de groepstoespraak gaat voorlezen aan de andere deelnemers.

Toespraak van Nelson Mandela (deel na de oefening een kopie uit van de toespraak uit aan alle deelnemers), post-its of lege vellen papier, pennen, stiften voor de flip-over, flip-over met genoeg lege vellen

Zelfstandig nadenken en een toespraak schrijven, discussiëren in kleine groepen en in kleine groep een toespraak opstellen, feedback geven aan iedereen in de groep

Vragen voor de discussie:

• Wat zijn de gemeenschappelijk thema's die in ieder groepje naar voren komen?
• Wat zijn de visionairen van vandaag de dag? Wat trekt je aan in hun karakter? Hoe kijken zij aan tegen geweld/terrorisme?
• Nemen zij de rol van rebel of de rol van vredestichter op zich?
• Welke kwaliteiten van een goede leider hebben voor jou de meeste waarde? Wat maakt iemand een goede leider? Welke functies kan een goede leider allemaal hebben, wat doet een goede leider? Welke leiderschapsstijlen nemen de huidige leiders aan in deze moderne wereld? Wat zijn de beste/slechtste kanten in hun benadering?

Andere benadering van deze oefening:

De begeleider zou ook kopieën van verschillende toespraken kunnen opzoeken en uitprinten (een goede inspiratiebron is het boek ‘Speeches that changed the world, the stories and transcripts of the moments that made history’ van Simon Sebag Mortefiore). Internet komt hierbij ook van pas; je kunt kopieën van alle toespraken van Nobelprijswinnaars online vinden.

Deel de kopieën van de verschillende toespraken uit aan de deelnemers en vraag hen ze allemaal eerst individueel door te nemen en vervolgens in kleine werkgroepen met groepsgenoten te bespreken welke toespraken hen inspireren en waar ze zich het meest in herkennen.

Nelson Mandela's toespraak: http://db.nelsonmandela.org/speeches/pub_view.asp?pg=item&ItemID=NMS161&txtstr=non-violence

Nelson Mandela's 'Acceptance speech of the President of the African National Congress', voor de ceremonie van de Nobelprijswinnaars

Een voorbeeld nemen aan Nelson Mandela, handout